Kijk uit voor de copyright cowboys!
Dit las ik in juli:
Hoe voorkom je straks claims voor plaatjes op je blog? (De copyright cowboys en de nieuwe Europese Auteurswet) van Kitty Killian (De Blogacademie).
Ik ben erg geschrokken van dit artikel. Maar volgens Kitty hoeven we ons pas vanaf 2021 echt zorgen te maken …
In september echter hoorde ik van een collega dat één van haar klanten was “gevangen” door zo’n copyright cowboy en een boete van € 6000 had gekregen omdat er een foto met rechten op haar website zou hebben gestaan. Als bewijs hadden de cowboys een schermafbeelding van de foto, niet op de website maar in de map wp-content/uploads (de WordPress mediabibliotheek).
Die copyrights cowboys zijn zeer fanatiek … en ze vinden heel veel. Ze zoeken gewoon in Google naar dubbele foto’s en bij een match kijken ze of ze er een rechtszaak uit kunnen slepen.
Ik schrok nog harder. Je loopt dus nu al gevaar.
Tijd voor actie
Je hebt al gauw veel afbeeldingen op je website staan. Het nakijken daarvan kan dan een heel werk zijn. Toch raad ik je dringend aan dit te zo snel mogelijk te gaan doen.
Eerst mijn eigen websites maar eens nakijken. Op mijn blog over Portugal, met ruim 750 berichten van verschillende schrijvers en per bericht gemiddeld zo’n vijf foto’s heb ik inmiddels alle berichten gecheckt. Zijn er foto’s gebruikt waarop copyright rust? Verwijderen of vervangen door rechtenvrije foto’s. Bij eigen foto’s of foto’s die we met toestemming van de fotograaf geplaatst heben: de naam van de fotograaf vermelden. Bij rechtenvrije foto’s de bron met een link vermelden.
Een heidens karwei …
Maar dan ben je er nog niet. Wat bij de klant van mijn collega het geval was, was dat de foto waarvoor zij beboet werd niet eens in een pagina of bericht was gebruikt. Deze foto stond, ongebruikt, nog in de mediabibliotheek.
Het gevaar zit dus ook verborgen: in je mediabibliotheek.
Dus ook die moet nagekeken worden. Staan hier ongebruikte foto’s in? Permanent verwijderen. En nadat je een foto uit een pagina of bericht hebt verwijderd, verwijder die dan ook meteen permanent uit de mediabibliotheek. Een bestand dat nog in de mediabibliotheek staat, kan gewoon worden gevonden, ook al heb je het niet gebruikt in een pagina of bericht. Dit kunnen bijvoorbeeld foto’s zijn die je, tijdens het ontwikkelen van je website, hebt gebruikt om even snel alvast wat beeld te hebben, wanneer er nog geen definitieve foto’s beschikbaar waren. Verleidelijk om juist dan “zomaar” even wat van internet te plukken …
Aan het einde van de rit scan ik met de plugin Media Cleaner de complete mediabibliotheek op niet gebruikte afbeeldingen, en verwijder deze. Dit is nogal ingrijpend en voor het geval er iets misgaat maak ik eerst een back-up van de database en alle bestanden van de website, die ik, in geval van nood, kan terugzetten.
Wat moet je doen om boetes te voorkomen?
Hieronder beschrijf ik welke stappen je zelf kunt doen om boetes te voorkomen. Heb je hulp nodig dan kun je mij inschakelen.
- Kijk per pagina en/of bericht alle foto’s na.
Vergeet ook de uitgelichte afbeelding niet. Deze zie je niet in de pagina / het bericht zelf maar in de document instellingen in de kolom rechts naast de editor.
- Verwijder of vervang de afbeeldingen die niet over de juiste licentie beschikken.
Ik adviseer om alleen de bovenste twee licenties uit onderstaand lijstje te gebruiken, behalve als je zeker weet dat je nooit geld met je website wilt gaan verdienen. Daarnaast kun je ook “Creative Commons CC0” veilig gebruiken.
Heb je twijfel over de herkomst van een afbeelding op jouw website, rechtsklik er dan op (of Control+klik) en kies voor de optie “Afbeelding zoeken in Google“. Je ziet dan alle websites waar deze afbeelding is gebruikt. Is het er maar één, klik dan op het linkje “Alle formaten” boven aan, dan krijg je meer resultaten te zien.
Kijk goed naar de licentie van de foto. Mag deze bijvoorbeeld op een commerciële website worden gebruikt, en mag je de afbeelding eventueel bewerken of veranderen? Hier staat een duidelijke uitleg van de verschillende licenties: Wat is Creative Commons?
- Vermeld bij elke afbeelding maker, herkomst en licentie
Bewaar het aankoopbewijs van aangekochte (stock)foto’s zo lang mogelijk, als bewijs dat je voor de copyrights betaald hebt.
Maak je veel gebruik van gratis rechtenvrije foto’s? Dan is het extra belangrijk dat je goed checkt. Vaak moet je op een speciale manier de maker en soms de licentie bij de foto vermelden. Doe je dit niet goed of niet, dan ben je alsnog in overtreding.
Bewaar de link of maak een screenshot van de website waar de licentie bij de afbeelding is vermeld.
Vermeld altijd de bron: wie de foto gemaakt heeft en waar je de foto hebt gevonden. Doe dit ook bij de copyrightvrije foto’s die je op Pixabay, Unsplash e.d. vindt. Doe dit zó dat het gekoppeld is aan de foto.
Gebruik liefst in de bestandsnaam zelf de code van de foto (als je deze downloadt bij een rechtenvrije foto website) + de naam van de website waarvan je de foto hebt gedownload (bijvoorbeeld Pixabay) of (als jij of een fotograaf de foto hebt gemaakt en je toestemming hebt van de fotograaf) de naam van de maker. Dit is wat minder goed voor SEO maar je hebt zo altijd een bewijs van de bron van de foto, zelfs als de foto inmiddels verwijderd is bij de aanbieder.
Bij het uploaden van de foto vul je dit in:
Voorbeeld van een foto met toestemming van de fotograaf:
De bestandsnaam achteraf aanpassen bij reeds geüploade foto’s kan met de plugin Media File Renamer.
Vervolgens maak op de pagina of het bericht zelf in het fotobijschrift een klikbare link naar de bron.
- Ruim je mediabibliotheek op
Verwijder mediabestanden die niet zijn gekoppeld aan een pagina of bericht. Wees voorzichtig bij het verwijderen van bestanden: de mediabibliotheek heeft geen prullenbak. Als je een bestand hebt verwijderd, is het meteen definitief weg en kun je het niet meer terughalen.
Daarna kun je je opgeruimde mediabibliotheek scannen met de plugin Media Cleaner. Het resultaat van de scan is een lijst met alle mediabestanden die niet (meer) in gebruik zijn op je website. Je kunt nu alle bestanden selecteren die je niet wilt bewaren en ze vervolgens verwijderen. Ook kan je op de knop Delete all klikken om alle ongebruikte mediabestanden onmiddellijk te verwijderen. Dit raad ik echter af omdat je dan mogelijk ook bestanden verwijdert die, hoewel ze niet op een pagina of bericht staan, toch ergens in het design van de website zijn gebruikt.
Handige extra: de plugin voegt een prullenmand toe aan je mediabibliotheek zodat je per ongeluk gewiste bestanden toch nog kunt terughalen. Hier vind je een handleiding: Media Cleaner plugin voor ongebruikte bestanden
Vind je dit te ingewikkeld of te om zelf te doen? Dan kan ik de plugin Media Cleaner voor je installeren en een scan uitvoeren (punt 4 van het stappenplan hierboven). Je betaalt hiervoor vanaf € 360. Als je erg veel foto’s hebt kan het meer tijd kosten en betaal je wat meer.
Voorkomen is beter
Mijn klanten weten dat ik altijd streng ben op het gebruik van foto’s van internet. Als je de copyrightregels goed toepast is er echter niks aan de hand.
Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: wees heel zorgvuldig bij het kiezen van foto’s of afbeeldingen bij je artikelen. “Google” nooit zomaar naar een foto. Doe je dat wel, kies dan voor Creative Commons licenties.
Dit mag je gebruiken om een pagina of bericht te illustreren:
- Je eigen foto’s of illustraties of huur een professionele fotograaf in.
- Rechtenvrije foto’s (bijvoorbeeld van Pixabay of Unsplash, maar let op dat je de juiste credits erbij vermeldt, zie het artikel van Kitty Killian).
- Foto’s waarvan de maker minstens 70 jaar dood is.
- Foto’s en filmpjes die je insluit (embedden i.p.v. uploaden naar je eigen website), mét een aanklikbare link naar de bron.
Zie ook: Auteursrecht: mag je foto’s en video’s van anderen embedden op je eigen site? en Is embedden van een foto inbreuk als de bronsite auteursrechten schendt?
Handige links
- Hoe voorkom je straks claims voor plaatjes op je blog? (De copyright cowboys en de nieuwe Europese Auteurswet)
- Keeping in Mind Copyrights: How to Avoid Warnings and Penalties
- Uitleg van de verschillende licenties: Wat is Creative Commons?
- Tips voor goede gratis stock foto’s: De beste rechtenvrije foto’s voor je website.
- Hoe verwijder je zelf niet gebruikte foto’s? Hier vind je een handleiding: Media Cleaner plugin voor ongebruikte bestanden.