Aanhalingstekens zijn leestekens die, meestal in paren, gebruikt worden om aan te geven dat een uitspraak, citaat of zin letterlijk wordt weergegeven (aangehaald). Bij elk paar is er een openend aanhalingsteken en een sluitend aanhalingsteken. Afhankelijk van de taal kunnen aanhalingstekens er verschillende uitzien. Bijvoorbeeld zo: ′O′, ″O″, „O” , “O” of «O». Wat is goed en wat is fout? En hoe gebruik je de juiste aanhalingstekens in WordPress?
Het gebruik van aanhalingstekens
Spraak
In het Nederlands worden voor spraak en dialoog in geschreven en gedrukte tekst dubbele aanhalingstekens gebruikt:
Jan zei: “Hallo.”
Daarbij kun je kiezen tussen lage en hoge openende aanhalingstekens. In het Nederlands worden de hoge het meest gebruikt en in het Engels is dit de standaardnotatie.
Lage openende aanhalingstekens:
Jan zei: „Hallo.”
Het lage openende aanhalingsteken is op de meeste toetsenborden niet aanwezig. Ik adviseer daarom dit niet te gebruiken.
Hoge openende aanhalingstekens:
Jan zei: “Hallo.”
Wanneer een uitspraak onderbroken wordt, bijvoorbeeld door “zei hij”, dan gebruik je een sluitend aanhalingsteken vóór de onderbreking, en een openend aanhalingsteken erna. Je kunt daarbij nog een komma toevoegen:
“Hallo,” zei Jan, “waar ga je naartoe?”
Als in het eerste deel van de uitspraak geen komma voorkomt, plaats je na het sluitende aanhalingsteken een komma:
“Gisteren”, zei Jan, “was het veel beter weer.”
Als je binnen een aangehaalde tekst een andere tekst aan wilt halen, dan kun je daarvoor enkele (enkelvoudige) aanhalingstekens gebruiken:
Jan zei: “Annette zei ‘Hallo’.”
Je ziet tegenwoordig steeds vaker dat mensen tijdens een mondelinge uitleg met twee keer twee gekromde vingers de dubbele aanhalingstekens nabootsen als ze een citaat willen uitdrukken.
Alternatieve aanhalingstekens
Het gebruik van guillemets is in het Nederlands zeldzaam:
Jan zei: «Annette zei ‹Hallo›.»
Ironische uitdrukkingen
Aanhalingstekens kun je ook gebruiken bij ironie.
Wegens zijn “ziekte” hoefde hij niet te werken.
De Taalunie geeft aan dat dit gebruik van aanhalingstekens voorkomt en toegestaan is, maar adviseert echter dat niet te doen omdat aanhalingstekens normaliter een citaat aangeven.
Zelfverwijzing
Je kunt aanhalingstekens gebruiken om te verwijzen naar het woord zelf:
de letter “a”
het woord “beta” is afkomstig van …
Foutief gebruik van aanhalingstekens
Enkele en dubbele aanhalingstekens worden ook wel eens foutief gebruikt voor:
- minuten en seconden (bijvoorbeeld in GPS coordinaten: 40° 20′ 50″)
- voet (feet) en duim (inch) (bijvoorbeeld bij beeldschermformaten: 14″ )
In beide bovenstaande gevallen moet je in plaats van aanhalingstekens het accentsymbool gebruiken: 40° 20′50″.
Sommige mensen gebruiken ten onrechte een accent grave (`) of accent aigu (´) in plaats van het aanhalingsteken of de apostrof. Dit komt meestal omdat dit teken direct op het toetsenbord te vinden is en je de aanhalingstekens alleen door middel van een toetscombinatie kunt laten verschijnen.
Apostrof
Het enkelvoudige aanhalingsteken wordt vaak verward worden met de apostrof (’). Hiervoor wordt wel hetzelfde symbool gebruikt.
Smart Quotes
Om foutief gebruik van aanhalingstekens te voorkomen is de functie Smart Quotes gerealiseerd. Deze functie is in veel opmaak- en tekstverwerkingsprogramma’s beschikbaar. Ook in WordPress. Daar staat dit standaard ingeschakeld.
De Smart Quotes veroorzaken echter ook fouten. Vaak zie je verkeerde aanhalingstekens in woorden zoals ’s morgens of ’s-Hertogenbosch. In deze gevallen denkt WordPress te maken te hebben met een enkel openend aanhalingsteken, terwijl het hier om een apostrof gaat. De apostrof ziet er hetzelfde uit als een enkel sluitend aanhalingsteken.
‘s morgens (fout)
’s morgens (goed)
Foute aanhalingstekens verbeteren in WordPress
In de Wysiwyg teksteditor zie je niet altijd of je de juiste aanhalingstekens hebt gebruikt. Bekijk daarvoor een voorbeeld van je tekst, zoals die na publiceren op je website zal verschijnen. Dat doe je door op de knop “voorbeeld” te klikken in de rechter kolom van het Dashboard. Het voorbeeld opent nu in een nieuw tabblad. Na het bekijken kun je makkelijk weer terug naar het bewerk venster, dat nog open staat in het andere tabblad.
De juiste aanhalingstekens voeg je in met de knop “Speciaal karakter”. Je vindt deze knop in de knoppenbalk boven de Wysiwyg editor.
Zet de cursor op de plaats waar het juiste aanhalingsteken moet komen. Wis eventueel eerst het verkeerde aanhalingsteken. Klik nu opde knop “Speciaal karakter”. Er verschijnt een pop-up venster met alle speciale tekens.
Beweeg je met je muis over een teken, dan verschijnt er aan de rechterkant de naam van dit teken.
Bronnen:
- Aanhalingsteken (Wikipedia)
- Apostrof (Wikipedia)
- Dubbele of enkele aanhalingstekens (Nederlandse Taalunie)
- Aanhalingstekens (Genootschap Onze Taal).